انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی- اخبار رشته زبان و ادبیات عربی
انتشار چاپ دوم کتاب رهیافتی نو بر ترجمه از زبان عربی

بازیابی تصاویر و رنگ‌ها

رهیافتی نو برترجمه از زبان عربی

چکیده کتاب:
ترجمه‌ در طول‌ تاریخ‌ همواره‌ مورد توجه‌ خاص‌ و عام‌ بوده‌ و به‌ عنوان‌ یکی‌ از ابزار‌های ارتباطی‌ بشر مورد توجه‌ قرار گرفته‌ است‌. امروزه‌ اهمیت‌ ترجمه‌ و تاثیر شگرف ‌آن‌ در زندگی‌ بر کسی‌ پوشیده‌ نیست‌. ترجمه‌ به ویژه‌ برای‌ کشور‌های جهان‌ سوم‌ که‌ از تولید علمی‌ بالایی‌ برخوردار نیستند معنای‌ دیگری‌ دارد. ترجمه‌ گذشته‌ از اینکه‌ وسیله¬ای برای ‌انتقال‌ اطلاعات‌ علمی‌ از زبانی‌ به‌ زبان‌ دیگر یا به عبارتی‌ منتقل‌ کننده‌ اطلاعات‌ از کشور‌های پیشرفته‌ به‌ کشور‌های کمتر توسعه‌ یافته‌ است،‌ از بعد سیاسی‌ و اقتصادی‌ نیز اهمیت‌ ویژ‌ه¬ای ‌دارد. امروزه‌ که‌ روابط‌ سیاسی‌ میان‌ کشور‌های مختلف‌ جهان‌ در حد بالایی‌ قرار دارد و همه‌روزه‌ سفرها و گفتگوها و ارتباطات‌ مختلفی‌ در همه‌ سطوح‌ سیاسی‌ صورت‌ می‌گیرد، ترجمه‌ جایگاه‌ ویژه‌ خود را داراست‌. توسعه مرکز ترجمه اتحادیه اروپا به دلیل افزایش کشورهای عضو این اتحادیه اروپا و وجود کشورهای دو زبانه¬ای چون کانادا، اهمیت ترجمه در کشورهای پیشرفته را به ما نشان می¬دهد. از سوی‌ دیگر روابط‌ اقتصادی‌ و تجاری‌ نیز براهمیت‌ این‌ مقوله‌ افزوده‌ است. اما عمیق‌ترین‌ و ریشه‌دارترین‌ ارتباطی‌ را که‌ «ترجمه‌» می‌سازد ارتباط‌ فرهنگی،‌ تبادل‌ افکار و داد و ستد اندیشه‌ است‌.
تاریخ‌ اولین‌ ترجمه‌ را باید زمانی‌ دانست‌ که‌ برای‌ اولین‌ بار دو انسان‌ ناهمزبان‌ به ‌یکدیگر برخورد کرده‌اند و این‌ به‌ معنای‌ عمر بسیار طولانی‌ ترجمه‌ شفاهی‌ می‌باشد. طبیعی‌ است‌ که‌ در این‌ برخورد اولیه‌ کلمات‌ نقش‌ انتقال‌ پیام‌ را بر عهده‌ نداشته‌اند بلکه ‌حرکات‌ و اشارات‌ چشم‌ و دست‌ و... بیانگر پیام‌ متکلم‌ بوده‌اند. ترجمه‌ مکتوب‌ نیز عمری‌ چند هزار ساله‌ دارد و سنگ‌ نوشته‌‌های موجود در گوشه‌ و کنار عالم‌ مانند آنچه‌ در بیستون‌ یافت‌ می‌شود و 2500 سال‌ قدمت‌ دارد گواه‌ رونق‌ ترجمه‌ در آن‌ روزگار کهن‌ است‌. اما یکی از بارزترین وقایع تاریخی مربوط به ترجمه‌ در میان‌ اعراب‌ به‌ زمان‌ صدر اسلام‌ یعنی‌ به‌ زمانی‌ باز می‌گردد که ‌سلمان‌ فارسی‌ به عنوان‌ یک‌ غیرعرب‌ زبان‌ در جامعه¬ عرب‌ دست به ترجمه قرآن (سوره مبارکه حمد) زد . همچنین‌ سفرهای‌تابستانی‌ و زمستانی‌ قریش‌ که‌ قرآن‌ نیز بدان‌ اشاره‌ دارد دال‌ّ بر وجود موضوع‌ انتقال‌ پیام‌ ازطریق‌ مقوله‌ ترجمه‌ می‌باشد. تجارت‌ اعراب‌ با ایرانیان‌ و رومیان‌، ارسال‌ پیام‌ دعوت‌ ازسوی‌ پیامبر اسلام‌ (ص‌) به‌ کشور‌های مختلف‌ نیاز به‌ ترجمه‌ در آن‌ دوره‌ را آشکارتر می‌سازد. پس‌ از گذشت‌ چندین‌ دهه‌ و تثبیت‌ پایه‌‌های حکومت‌ اموی‌، این‌ دولت ‌فعالیت¬هایی‌ را در زمینه‌ ترجمه‌ آثار ارسطو انجام‌ داد که‌ مقدمه‌ خوبی‌ برای‌ ادامه‌ نهضت‌ترجمه‌ در عصر عباسی‌ شد. این‌ در حالی‌ بود که‌ ایرانیان‌ در این‌ عرصه‌ گام‌های بلندی‌ را برداشته‌ بودند. آنان‌ در این‌ عهد کلیله‌ و دمنه‌ را از سنسکریت‌ به‌ پهلوی‌ برگردانیده‌ و در زمان‌ غزنویان‌ نصرالله ‌بن‌ محمد بن‌ عبد الحمید منشی‌ بهرام‌ شاه‌ غزنوی‌ همین‌ کتاب‌ را دوباره‌ و این‌ بار از عربی‌ به‌ پارسی‌ ترجمه‌ کرد.
بخش اول: ترجمه واژگان 17
فصل اول: تصحیح ذهنیت‌های گذشته 19
فصل دوم: معانی ثانویه و صور خیال 33
فصل سوم: آمیختگی واژگان دو زبان 47
فصل چهارم: ترجمه فعل 55
فصل پنجم: ترجمه حروف 75
بخش دوم: ترجمه جملات 99
فصل اول: ترتیب جملات پایه و پیرو 101
فصل دوم: واژگان رابط جملات 115
فصل سوم: ساختارهای جملات ترکیبی 137
فصل چهارم: قاعده شکست جمله 151
بخش سوم: برخی ملاحظات تکمیلی 171
فصل اول: انگلیسی در عربی 173
فصل دوم: زبان عامیانه 179
فصل سوم: فارسی نویسی 187
سخن پایانی 191
منابع‌ و مأخذ 193
نشانی مطلب در وبگاه انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی:
http://arabiciran.ir/find-1.61.288.fa.html
برگشت به اصل مطلب