با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس ومرکز مطالعات عرفان وتصوف دانشگاه تونس همایش بین المللی با موضوع (انسان درنگاه عرفان و تصوف)با حضور اساتیدی از کشورهای مختلف در محل بیت الحکمه تونس در تاریخ 18تا19آذر93 برگزار شد.

  صادق رمضانی گل افزانی رایزن فرهنگی ج.ا.ایران در تونس با اعلام این خبر افزود :در این همایش علمی که به ریاست پرفسور توفیق بن عامر رئیس مرکز مطالعات تصوف وعرفان اسلامی دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه تونس بر گزار شد، پرفسور حمیده النیفر مدیر گروه عرفان وتصوف بیت الحکمه در سخنانی هدف از برگزاری این همایش را شناخت واقعی دو حوزه عقل ونقل درافکار وآثارعرفانی و مجموعه های موثرمتصوفه در جوامع بشری دانست وگفت: معمولا نقشی جز روابط محدود مرید ومرادی ونیز عزلت وگوشه نشینی برای آنان بیان نمی گردید اما حقیقت آن است که نقش اجتماعی ومفید این گروه از جامعه انسانی، در رویش مکاتب اخلاقی وزدایش افراطی گری بر مبنای محبت پیامبر(ص)وآل طاهرینشان(ع) قابل اغماض نیست ولذا برای برون رفت از بن بست یکسویه نگری در حوزه اندیشه وقرائتهای نادرست از اسلام و ورود به عرصه تعامل در حوزه ارتباطات سازنده ومبتنی برقرآن و سیره پیامبر(ص)باید به حقایق ابعاد انسانی در تجربه کسب شده در حوزه عرفان وتصوف از گذشته تاکنون نگاهی علمی داشته وتوجه جدی نماییم.

  دکترتوفیق بن عامر نیز ضمن تشکر ازهمکاری رایزنی فرهنگی کشورمان در تونس در برگزاری این همایش ،بر ضرورت توسعه وتعمیق روابط علمی دانشگاهی دو کشور ومطالعات جامع آثار بزرگان ودیوان شخصیتهای عظیم ایرانی نظیر مولوی وحافظ و....از سوی اساتید ودانشجویان تاکید کرد.

  رئیس انجمن تونسی مطالعات تصوف ، با بیان این عبارت که معمولا آنچه از تصوف ترویج می شود به مفاهیم ماوراء الطبیعه برمی گردد افزود:عده ای بر این اعتقادند که رابطه آنان با جامعه بشری مبنای مشخصی ندارد وچه بسا در عزلت خود گرفتارند در حالیکه مطالعات انجام شده گویای این حقیقت است که هدف انسان صوفی ساخت وتعالی جامعه ای خودساخته با ریشه های اخلاقی وقابل اعتماد است که اگر چنین نمونه هایی در جوامع انسانی حضوری فعال داشته باشند عملا تندروی که برگرفته از نگاهی غیر اسلامی است رخت برخواهد بست وبا امتزاج عقل وعرفان واخلاق ، جریانهای تکفیری که فاقد سه عنصر تعالی انسانی هستند از دائره منزلت انسانی کوچ خواهند کرد.

  وی نگرشهای مبتنی بر همزیستی مسالمت آمیز وترویج اخلاق اسلامی واحترام به دیگران را از مبانی اسلام دانست وگفت:تاکنون آنچه از تصوف می دانستیم صرفا در چارچوب ارتباطات عرفانی این گروه از جامعه با خدای خود بوده است واینک نقش آنان را در چگونگی شناخت وتعریف از انسان در جامعه فعال جستجو می کنیم .

  دکترعبدالسلام حمدی از اساتید تونسی با مقاله (اراده انسان صوفی بین اعتقادات ومنشهای عرفانی)به اعتقادات متصوفه در حوزه افعال ونیز قضا وقدر از نگاه کلام اسلامی اشاره کرد وروشهای تربیتی بر مبنای طهارت روح از نگاه آنان را مورد توجه قرار داد.

  دکتر عبدالرحمن التلیلی از تونس با مقاله (صوفیه میان حق وباطل )به اصل محبت ورزی از نگاه آنان پرداخت وتجربه موفقی از این نگاه را که می تواند مضمحل کننده چالشهای اجتماعی واخلاقی باشد ارائه نمود.

  خانم دکتر سعاد الحکیم از اساتید لبنانی که با مقاله (ابعاد انسانی در تجربه صوفیانه ابن عربی )شرکت کرده بود به محورهای سه گانه خدا و زن وانسان کامل در اندیشه ابن عربی اشاره کرد وگفت: بر خلاف تصورات مطروحه (الله)قید ناپذیر است و زن نیز معیار سنجش انسانیت فرد وجامعه است واز سوی دیگر انسان در نگاه ابن عربی دارای ارزشی محوری در وجود ومعرفت شناختی نسبت به هستی است وتعالی او به تعالی جامعه می انجامد.

  دکتر محمد بن الطیب استاد تونسی نیز با مقاله (جامعه در تجربه صوفی)با رد اصل انفراد در نزد تصوف به حضور فعال ومنسجم اجتماعی آنان اشاره کرد وگفت:مرید فردی خودساخته وفعال در صحنه اجتماعی است که با حضورش در جامعه به تربیت افراد دیگر نیز اهتمام دارد واز این رهگذر نامتجانسهای رفتاری که مبانی اسلامی ندارند را کنار می زند واخلاق که هدف مبعث رسول اعظم(ص)است نشر می یابد.

  دکتر عواطف بن صالح از تونس با مقاله (آداب همراهی در محضر ابو عبدالرحمن السلمی)به تحلیل ونقد کتاب السلمی که متضمن نقش اجتماعی متصوفه وحسن معاشرت وفوائد همنشینی وهمراهی وارادت در عین تلاش برای تطبیق عملی مکتسبات معنوی در رفتارهای اجتماعی است پرداخت.

  دکتر محمد منصف الخنقی از الجزایر با مقاله (بعد اخلاقی در تصوف)به این نکته اشاره کرد که تاکنون موضوع تصوف محل بحث وگفتگو میان مسلمانان است زیرا که از یکسو این اعتقاد وجود دارد که صوفی خود را برترین فرد در حوزه معرفت روحی می داند واز سوی دیگر مخالفانش وی را متهم به دوری از دین می کنند.

  دکتر خلیل پروینی رئیس گروه عربی دانشگاه تربیت مدرس نیز که ریاست یکی از جلسات روز اول را برعهده داشت در روز دوم همایش با مقاله (شناخت انسان از نگاه مولوی)ضمن معرفی شخصیت مولانا جلال الدین رومی به موضوع انسان از نگاه مثنوی معنوی پرداخت ودر بخشی از سخنانش گفت:مولوی انسان را با دو نقش فردی واجتماعی که باید به کمال برسد مورد بررسی قرار می دهد و حب الهی را از اسرار تعالی انسان بر می شمارد.

 ایشان با استناد به روایت (خدا رحمت کند کسی را که بداند از کجا آمده است ودر کجا قرار دارد وبه کجا می رود)به هدف خلقت ورابطه انسان با خدا وهستی وفرق او با سایر موجودات اشاره کرد ودیوان مولانا را که مشحون از تفسیر قرآن وسیره است، زیباترین عباراتی دانست که از طریق تشبیه وداستانهای حکمت آموزتوانسته است شناخت حقیقی از انسان در ابعاد مختلف انسانی وحیوانیش را ارائه کند.

  قابل ذکر است در این همایش دو روزه دکتر اریک ژوفری از فرانسه ودکتر سید فضل الله میرقادری از ایران و دکتر ساره الجوینی ودکتر صابر السویسی ودکتر صفا بطی و دکتر مقداد عرفه منسیه ودکتر لطفی عیسی ودکتر محمد الناصر صدیقی از تونس نیز مقالاتی را ارائه کرده بودند که ان شاءالله مجموعه مقالات به صورت کتاب به چاپ خواهد رسید.

رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در تونس