همایش ملی جایگاه فارس در عرصه زبان و ادبیات عربی که توسط بخش زبان وادبیات عربی دانشگاه شیراز و همکاری نهادهای مرتبط برگزار شد، در تاریخ 22 /7/1394 آغاز به کار کرد و در روز پنج شنبه 23/7/1394 به کار خود پایان داد.

این همایش که با شرکت استادان، پژوهشگران و دبیران آموزش و پروزش برگزار شد میزبان دو چهره برجسته ادبیات عربی ، دکتر آذرتاش آذرنوش و محمد علی آذرشب بود.

همایش با تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم و پخش سرود جمهوری ا سلامی ایران آغاز شد.

در ابتدا معاون توسعه استانداری آقای مهندس جمالی با اشاره به اهمیت زبان عربی بر توجه  به زبان عربی در دوره قدیم و معاصر توسط دانشمندان و حوزه های علمیه در فارس تاکید کرد.

در ادامه مشاور و رئیس دفتر ریاست دانشگاه شیراز آقای دکتر  ابراهیم گشتاسبی ضمن خوش آمدگویی به میهمانان همایش به جایگاه ویژه فارس در رشد و گسترش زبان عربی به عنوان زبان قرآن اشاره کرد و بر برگزای دوره های بعدی این همایش در سطح بین الملل تاکید کرد.

در بخش بعدی برنامه افتتاحیه، جناب آقای دکتر حسین کیانی دبیر علمی همایش به ارائه گزارشی در خصوص تعداد و محورهای اصلی مقالات دریافتی توضیحاتی داد .

این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز از دریافت نزدیک به 200 چکیده از شرکت کنندگان همایش خبر داد که از مجموع آن 130 چکیده مورد تایید هیات داوران قرار گرفت و بعد از دریافت نزدیک به 100 مقاله تعداد 77 مقاله مورد تایید و چاپ قرار گرفت.

مجموعه مقالات  چاپ شده در دو جلد در مراسم افتتاحیه با حضور معاون استاندار جناب مهندس جمالی ، رئیس دفتر دانشگاه شیراز جناب دکتر گشتاسبی  ، مسوول نهاد رهبری در دانشگاه شیراز حجت الاسلام نیری ثابت و رئیس بنیاد فارس شناسی جناب دکتر طبیعی و دبیر علمی همایش جناب دکتر حسین کیانی و جناب دکتر سید فضل الله میرقادری عضو هیات علمی بخش زبان وادبیات عربی و میهمانان ویژه همایش آقایان دکتر آذرنوش و دکتر آذرشب رونمایی شد.

بعد از رونمایی از مجموعه مقالات همایش جناب دکتر آذرتاش آذرنوش در خصوص وضعیت زبان عربی تا قرن ششم در شیراز به ایراد سخنرانی پرداختند .

برخلاف ادبیات غربی که زیبایی شهر را در ظاهر و وضعیت زندگی مردمان می دانند، در ادبیات اسلامی شمار ادیبان، دانشمندان، فقها و فیلسوفان نماد زیبایی شهر و افتخار آن تلقی می شود، موضوعی که درباره شیراز صدق می کند و در تاریخ سخن از بزرگان این شهر است.

ایشان با اشاره به نشانه های تمدن در نگاه صاحب نظران مسلمان بیان داشتند که وجود مفاخر و مشاهیر مهمترین معیاری است که مورد توجه  صاحب نظران درحوزه تمدن است که منطقه فارس با داشتن مشاهیر و مفاخری درحوزه های متفاوت از جمله دانشمندان و ادیبان زبان و ادبیات عربی از این ویژگی تمدنی برخوردار است . این پژوهشگر برجسته عنوان داشت که شیراز را با دانشمندان آن می توان در جهان اسلام  شناخت .

استاد دانشگاه تهران و چهره ماندگار کشور در عرصه زبان و ادبیات عرب گفت: آنگونه که در منابع تاریخی قزوین، نیشابور، اصفهان و ... آمده است درباره شیراز همواره سخن از بزرگان این شهر است و این که افتخار این شهر به ادیبان و اندیشه وران است تا ظاهر و دیوارهای شهر.

وی گفت: بنا بر منابع تاریخی، تا قرن ششم هجری دانشمندان بزرگی در فارس زندگی می کردند که بنا بر کتاب اصطخری، سلمان فارسی، هرمزان، عبدالحمید کاتب، ابن مقفع، سیبویه، حلاج، ابن خفیف، ابوحیان توحیدی و ... از بزرگان این دیار در تاریخ هستند که در روزگار خود نقش آفرین بوده اند و در موضوعاتی همچون ادبیات عرب تاثیرگذار بودند.

مدیر بخش ادبیات عرب در مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی اظهار کرد: با توجه به این که زبان علمی روزگار عربی بوده است، بزرگان و ادیبان دیار فارس به عربی فصیح سخن می گفتند و حال آن که زبان قبایل عرب، زبانی عامیانه با لهجه های خاص بود و از آن جا که این لهجه ها واحد نبود، ایرانی ها نمی دانستند کدام لهجه را یاد بگیرند و این از دلایلی است که ما ایرانی ها عرب زبان نشدیم.

سخران دیگر این همایش ملی دکتر محمد علی آذر شب بود ایشان در سخنرانی خود یا موضوع «نقش فارس در فرهنگ و تمدن اسلامی» ضمن تاکید بر توجه به تمدن اسلامی بر اساس نیازهای روز اظهار داشتند الان ما داعیه تمدن اسلامی داریم و باید برای آینده تمدن اسلامی برنامه داشته باشیم و گذشته را چراغ راه خود قرار دهیم. ایشان در ادامه فرمودند: تمدن زایده فرهنگ است. هر فرهنگی باید حرکت تمدنی داشته باشد تابتواند تمدن سازباشد.  فرهنگ باید مولفه های تمدن ساز داشته باشد اگر مولفه های تمدن ساز  فعال شود به تمدن منجر می شود:

امروزه ما وحدت حوزه تمدنی را از دست داده ایم اما در گذشته با وجود امکانات کم اگر شاعری مانند متنبی در شام و عراق و مصر شعر می سرود هم زمان قصائدش به ایران می رسید و کسی مانند صاحب بن عباد در نقد آن مطلب می نوشت.

گذشتن از حصارهای قومی و مذهبی و طائفه ای دیگر مولفه تمدن ساز  هر فرهنگ است.

ایشان به نقش فارس در حذف حصارهای قومی و مذهبی اشاره کرد و گفت که سیبویه زبان قومی را به زبان تمدنی تبدیل کرد. و حافظ و سعدی را به عنوان احیا گران فرهنگ و تمدن اسلامی معرفی کرد. و از پژوهشگران و دانشجویان خواست که احیاگری در گفتمان حافظ و سعدی را در نظرداشته باشند.

یکی از نشانه های عظمت فارس این است که  طه حسین  می گوید متنبی که در فارس آمد زیباترین قصایدش را سرود و اگر عمر این شاعر عرب طولانی می شد به تاثر از فرهنگ فارس قصائدی می­سرود که تحولی درشعرعربی ایجاد می کرد.

بعد از مراسم افتتاحیه شرکت کنندگان در همایش در دو نوبت چهارشنبه بعد از ظهر و پنج شنبه صبح به ارائه مقالات خود در حوزه جایگاه فارس در عرصه زبان وادبیات عربی پرداختند که معرفی مشاهیر و ادبای کمتر شناخته شده فارس از جمله محورهای مهم و اساسی مقالات ارائه شده در همایش بود.

این همایش شاهد حضور پرشور دبیران استان فارس در همایش بود که این حضور با همکاری و درخواست پایگاه کیفیت بخشی به درس عربی  مستقر در فارس صورت گرفت .  در حاشیه همایش نشستی با حضور دبیران و دکتر تقوایی فر مولف کتب متوسطه و دکتر فرامرز میرزایی رئیس انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی و دکتر حسین کیانی دبیر علمی همایش برگزار شد. دکتر میرزایی در این نشست بر تعمیق روابط میان آموزش و پرورش به منظور توجه به نیازهای آموزشی دانش آموزان جهت برنامه ریزی درسی و تالیف کتب مورد نیاز تاکید کرد. در این نشست همچنین مقرر شد که این ارتباطات به صورت برگزاری کارگاهها و کلاسهای دانش افزایی برای معلمان رسما توسط بخش زبان وادبیات عربی دانشگاه شیراز ادامه پیدا کند.

در بخشی از این همایش عضو هیات علمی بخش زبان وادبیات عربی دانشگاه شیراز، آقای دکتر سید فضل الله میرقادری به عنوان یکی از شعرای معاصر شیراز به خواندن برخی از سروده هایش به زبان عربی پرداخت و مورد استقبال شرکت کنندگان در همایش قرار گرفت.

اختتامیه همایش با حضور حداکثری شرکت کنندگان و با ارائه پیشنهادات و مصوبات همایش در خصوص دورنمای همایش در سالهای آتی توسط دبیر علمی همایش برگزار شد.

در پایان همایش، بیانیه­ای صادر شد که مهمترین محورهای آن به شرح زیر است:

1. لازم است در زمینه های مختلف زبان و ادبیات عربی در فارس، در حوزه های مختلف از جمله زبان شناسی، بلاغت، شعر و نثر و تاریخ ادبیات، همایش هایی برای آینده در نظر گرفته شود. این گونه همایش ها ممکن است درباره ادبای شهرهایی از فارس باشد و یا موضوعات مرتبط با استان فارس.

2. ایجاد زمینه جهت برگزاری همایش بین المللی با سه زبان: فارسی، عربی و انگلیسی در موضوعات زبان و ادبیات عربی در فارس

3. فراهم آوردن زمینه لازم جهت ایجاد قطب علمی پژوهشهای زبان و ادبیات عربی در ایران.

4. راه اندازی مجله ای پژوهشی با موضوع زبان و ادبیات عربی در ایران با همکاری انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی.

5. تأکید بر گنجانیدن حداقل 2 واحد درسی با عنوان: زبان و ادبیات عربی در ایران در سر فصل وزارتی.

6. درج دو واحددرسیاختیاری با عنوان مفاخر فارس در عرصه زبان و ادبیات عربی یا فارس شناسی دردوره کارشناسی در دانشگاه شیراز

7. تأکید بر همکاری و ارتباط بیشتر بخش زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز با پایگاه کشوری کیفیت بخشی به درس عربی مستقردر آموزش و پرورش فارس در قالب راه اندازی کارگاههای آموزشی و برگزاری همایش ها و نیز تاکید بر همکاری کمیته برنامه ریزی درسی و دفتر تألیف وزارت آموزش و پرورش با کمیته برنامه ریزی وزارت علوم تحقیقات و فناوری.

دریافت کلیه تصاویر با حجم واقعی از سایت دانشگاه شیراز